Anderhalf jaar geleden hebben jullie deze bajonet voor mij geïdentificeerd. Het leek mij wel leuke om hier onder “Bajonetten met een verhaal” te posten. Als je alles op een rijtje zet is het tenslotte een mooi verhaal.

In april 1945 kreeg mijn vader van de Canadese bevrijders die bij hun thuis in Dokkum bij mijn grootouders in ingekwartierd zaten een Duits koppel, een veldfles en een bajonet. Na verloop van tijd kreeg ik de bajonet van mijn vader. Via dit forum heb ik de vroegere geschiedenis van deze bajonet kunnen achterhalen.



1918-1920 Einde eerste wereldoorlog / Verdrag van Versaille “productie en ingebruikname”
De bajonet is in 1918 in het laatste jaar van de eerste wereldoorlog in Duitsland gemaakt. Dit blijkt uit de gekroonde W (staat voor Kaiser Wilhelm) met daaronder de “18” (1918) op de rug van het lemmet. Het is een Pruisische (Duitse) S84/98 II of neuer Art bajonet uit de Eerste wereldoorlog. De Pruisische oorsprong wordt bevestigd door de gotische letter C op de rug van het lemmet (teken van de inspecteur). Dat er sprake is geweest van 2 inspecteurs blijkt uit het andere inspectiestempel op de pommel.



Odeon Werke (gevestigd in Berlin-Weissensee) is een fabrikant waar weinig van bekend is. Het is één van de kleine fabrikanten die vaak weinig ervaring hadden met het produceren van bajonetten. S84/98 II bajonetten hebben ze alleen in 1918 gemaakt. De S84/98 II bajonetten zijn meestal terug te vinden in combinatie met F. Herder. Hoogstwaarschijnlijk is de bajonet gemaakt door F. Herder, een groter bedrijf, en vervolgens afgewerkt door Odeon.




1920-1933 De Weimar republiek “gebruik door de Reichswehr”
Na de oorlog verder gebruikt door de Weimar republiek, mogelijk in de Reichswehr (leger) of anders door de politie. De “1920” op de pareerstang bevestigd het gebruik door de Weimar republiek. De geallieerden, die Duitsland in het Verdrag van Versailles heel strenge beperkingen in verband met wapens opgelegd hadden, probeerden door die bestempeling een controle over de Duitse bewapening te hebben.
Normaal gezien waren deze bajonetten geblauwd zo ook deze. De markering Za.S. op de parreerstang is vast zeker een markering uit de Weimar periode en dus na 1918 geplaatst. Mogelijk staat de S voor Schutzpolizei, Wat het precies betekend is niet duidelijk. De 24 is mogelijk ook een Weimar stempeling aangebracht door de politie maar kan ook later geplaatst zijn (1927-1930).

1933-1945 Nazi tijdperk / De tweede wereldoorlog “gebruik door de Wehrmacht (Nordsee Kriegsmarine)”
Zoals eerder gezegd is de bajonet in de 2e wereldoorlog verder gebruikt. De Canadeese bevrijders hadden hem in 1945 immers van een gevangengenomen duitse soldaat afgenomen. Dit verklaart ook dat de bajonet steekt in een WO2 schede die in 1938 door Weyersberg, Kirschbaum en Cie. (W.K.C.) gemaakt is. Voor op deze schede staat het wapennummer van bajonet die er oorspronkelijk in hoorde (“0815”). Op de achterkant van de schede staat het troepenstempel “N2345 P”. Hieruit valt af te leiden dat de schede gebruikt is bij de Nordsee Kriegsmarine (Kriegsmarine Nordflotte). Van de Kriegsmarine is bekend dat zij veel gebruik maakten van Weimar uitgaves van Eerstewereldoorlog bajonetten. Dat deze bajonet in de kustregio (Dokkum ligt vlakbij de toenmalige haven van Oostmahorn) van de duitsers is afgenomen is dan ook logisch geworden.



Als ik iets verkeerd heb weergegeven schieten jullie mij maar lek. Daar leer ik alleen maar weer wat van.

Wat wellicht nog iets oplevert is de achterkant van de koppelschoen. Staat daar wellicht nog een leesbare maker en jaartal op? Mogelijk ook nog een marine afname (adelaartje boven een M)?

Je zegt dat de Pruissische oorsprong bevestigd word door de gotische letter C op de rug. Dit zijn inderdaad wel inspectiestempels, maar dit heeft niets te maken met de staat, het heeft te maken met de naam van de inspecteur. Het enige wat zegt dat deze Pruissisch is, is de W18, trouwens voor Wilhelm II. Het is dus perfect mogelijk om zeg maar een Saksische te vinden met dezelfde inspectiestempels.

Nog een kleine aanvulling aan de Kriegsmarine stempel, de letter achter het serienummer staat voor de haven waar ze normaal gezien gestationeerd waren. De staat staat bv. voor Werf Kiel en de P staat voor de Werf Peenemünde. Misschien nog interessante informatie.

Bedankt voor de info



Dat gotische inspectie stempels ook op ander bajonetten konden voorkomen wist ik niet. ‘k had vernomen dat een gotische C meestal op Pruisische bajonetten voorkwam maar die hebben daar dus schijnbaar geen pattent op.



Ook wist ik niet dat de P op de schede stond voor de haven waar men gestationeerd was. Erg blij met die informatie. Wat ik alleen niet begrijp is dat de N voor Nordsee staat terwijl Peenemünde volgens mij toch dichter bij de Ostsee ligt en die schedes hadden toch een O voor het nummer te staan?



Of lagen daar ook schepen van Nordsee Kriegsmarine ? Zo heb ik er bijvoorbeeld op dit forum wel eens één met een N van Nordsee en de K van Kiel gezien.

weeral wat bijgeleerd zie

knappe foto's trouwens

@sam : zijn er voor duitse bajo's boeken die je kan aanbevelen ?

kwestie van over deze ook wat bij te leren.

grtz

yoeri

'k heb even goed gekeken maar op de achterkant van de koppelschoen kan ik geen tekens vinden. Was overigens wel mooi geweest maar 'k mag bij deze bajonet niet mopperen over het aantal stempels / tekens.

Dit vroeg ik mij ook af eigenlijk

meer info staat ook in http://forum.bajonet.be/viewtopic.php?t=665 (ondertussen op slot zodat hier alles verder kan gaan)

Gjalt is er al op ingegaan en ook ik heb moeite met die stelling Sam. Heb je daar een onderbouwing voor?

Kriegsmarine ken ik met N (Nordsee) en O (Ostsee) dan een nummer en dan óf geen letter, of een K of een P.

De K en de P kom je zowel bij Nordsee als Ostsee stukken tegen, zeker al vanaf 1937. Ook een serienummer zonder letter aan het eind zie je zowel bij Nordsee als Ostsee.

Nou weet ik niet precies waar de officiële grens tussen de Nordsee en de Ostsee lag, maar ik ben altijd van Schleswig Hollstein / Denemarken uitgegaan. Zowel Kiel als Peenemünde liggen dan aan de Ostsee, waarbij ik eerlijkheidshalve moet zeggen dat ik niet eens weet of er voor 1945 wel een marinebasis in Peenemünde was.

En welke zijn dan de stukken uit Wilhelmshaven?

Hopelijk kan ik je vertellen waar ik deze informatie nu weer vandaan heb gehaald als ik terug ben van op reis Kilian. Ik weet nu niet meer juist of het nu in een boek stond of ik het op BCN gelezen had ofzo, maar ergens had ik het wel gezien. Dat word dus even bladeren.

Ik geef wel toe dat het wat raar klinkt aangezien er inderdaad op zowel Ostsee als Nordsee stukken een k en een p terug te vinden is. Naar mijn weten zijn dit wel de enige letters die er achter het serienummer gevonden worden, dus ze moeten wel een betekenis hebben. Met betrekking tot WO1 is Kiel de Baltische of Ostsee haven en Wilhelmshaven de hoofd Nordseehaven, dus als de letter in kwestie voor de haven zou staan is het inderdaad wel vreemd dat er geen w bestaat. WO2 is minder mijn ding dus ik ga er mijn hand niet voor in het vuur steken.